سیستم اطفاء حریق آبی نوعی از سیستم‌های رایج برای خاموش و جلوگیری از آتش است. این سیستم به وسیله تکنولوژی و تجهیزات خاصی از آب موجود در مخزن برای خاموش کردن آتش استفاده می‌کند. سیستم اطفاء حریق آبی انواع مختلفی دارد که هریک از آنها با توجه به ویژگی خود برای مکان‌های خاصی مناسب اند. آب یکی از بهترین موادی است که از آن برای خاموش کردن آتش سوزی استفاده می‌شود.
در واقع حریق هایی که منبع آنها مبل، کاغذ، چوب، پارچه و در کل لوازم منزل باشند، با آب به بهترین شکل ممکن خاموش می‌شوند. به همین دلیل است که سیستم اطفا حریق آبی (Water fire suppression system) یکی از پراستفاده ترین و معروف ترین سیستم های آتش نشانی می‌باشد. در این مقاله قصد داریم تا شما را با انواع سیستم های اطفاء حریق آبی آشنا کنیم. پس برای یک انتخاب خوب و مطمئن تا انتهای این متن با ما همراه باشید.
انواع سیستم اطفاء حریق آبی چگونه دسته بندی می‌شوند؟
1.سیستم اطفاء حریق آبی لوله تر (wet pipe)
سیستم اتوماتیک لوله تر شامل تجهیزاتی مثل اسپرینکلرهای مجهز، زنگ هشدار، شیر مخصوص و یک منبع آب قوی که آب را به صورت اتوماتیک در لوله‌ها به جریان در می‌آورد می‌باشد. در قانون انجمن آتش نشانی آمریکا استفاده از این نوع سیستم تنها در مناطقی مجاز است که دمای هوا در آنها بالای چهل درجه فارنهایت باشد. در برخی از موارد برای جلوگیری از یخ زدن آب موجود در این سیستم از ترکیبات شیمیایی ضد یخ استفاده می‌کنند. البته لازم به ذکر است که مقادیر بالای ضد یخ می‌تواند خود باعث تشدید آتش سوزی شود. به همین علت استفاده از ضد یخ در سیستم اطفاء طریق آبی در برخی کشورها ممنوع اعلام شده است.
روش کار این سیستم به این صورت است که در صورت بروز آتش سوزی آب درون لوله ها از طریق اسپرینکلر خارج می‌شود و به این ترتیب با کاهش دما و خنثی کردن شعله ها، آتش سوزی به مرور زمان مهار می‌شود.
2.سیستم اطفاء حریق آبی لوله خشک (Dry pipe)
نوع دیگری از موفق‌ترین سیستم های مهار آتش، سیستم اطفاء حریق لوله خشک نام دارد. تجهیزات این نوع مهارکننده بیشتر در فضاهایی که ممکن است کاهش دما باعث یخ زدن آب درون سیستم شود نصب می‌شوند. از این رو در اکثر موارد در گاراژها و پارکینگ هایی که سیستم گرمایشی مناسبی ندارند شاهد استفاده از سیستم اطفاء حریق آبی لوله خشک هستیم.
در سیستم لوله خشک برخلاف نوع اول سیستم‌های اطفاء حریق آبی هیچگونه آبی در حالت عادی درون لوله ها در جریان نیست. عملکرد این سیستم به این صورت است که در هنگام بالا رفتن دما اسپرینکرها فعال می‌شوند و فشار هوا به سرعت از درپوش خارج می‌شود. در نتیجه این فرایند فشار هوا آب درون مخزن را به سمت لوله‌ها هدایت می‌کند و مانند روش قبلی آب به طور مستقیم به خاموش شدن آتش کمک می‌کند. جالب است بدانید از زمان فعال شدن اسپرینکلر حدود 60 ثانیه است طول می‌کشد تا آب به حرکت در آید. البته این زمان می‌تواند با توجه به طبقه بندی خطر در منطقه حفاظت شده متفاوت باشد.
3.سیستم اطفاء حریق آبی سیلابی (Deluge)
سیستم اطفاء حریق سیلابی به آن دسته از سیستم‌هایی گفته می‌شود که تمام اسپرینکلرها در آن به طور مستقیم به سیستم لوله کشی آب متصل هستند. این سیستم برای افزایش امنیت و کاهش خسارات ناشی از آتش سوزی‌های بزرگ کاربرد فراوانی دارد. به دلیل امنیت بالا و اثربخش بودن سیستم سیلابی معمولا از آن برای بخش‌های کلیدی مثل مسیر خروج پرسنل از ساختمان و یا قسمت‌های حیاتی دیگری استفاده می‌شود.
نحوه عملکرد سیستم سیلابی برخلاف بسیاری از سیستم‌های اطفاء حریق به عملکرد حسگر حرارتی بستگی ندارد. این سیستم از طریق سیگنالی که سیستم تشخیص و اعلام حریق دریافت می‌کند فعال می‌شود و دستورات لازم برای باز کردن دریچه‌های آبی را صادر می‌کند.
تجهیزات سیستم اطفاء حریق آبی:
- اسپرینکلر: این وسیله یکی از اجزای ضروری در سیستم‌های آبی است که با افزایش دما و از طریق سنسورهای حرارتی خود فعال می‌شود. اسپرینکلر آب را به صورت دانه‌های ریزی در هوا پخش می‌کند و به این ترتیب باعث کاهش دما و خاموش شدن آتش می‌شود. اسپرینکلرها دارای انواع مختلفی هستند که به صورت دیواری و یا سقفی نصب می‌شوند.
- پمپ و بوستر پمپ: پمپ‌های آتش نشانی که به پمپ‌های گریز از مرکز شهرت دارند، نقش مهمی را در اطفاء حریق به روش آبی ایفا می‌کنند. این پمپ‌ها فشاری معادل 8 الی 12 بار دارند و به همین دلیل سرعت عمل و قدرت بیشتری نسبت به سایر تجهیزات خاموش کننده آتش نشان می‌دهند.
- مخزن نگهداری آب، لوله‌ها و شیرهای کنترل کننده
مزایای استفاده از سیستم اطفاء حریق آبی کدام اند؟
زمانی که صحبت از خاموش کردن آتش می‌شود، اولین راه حل در ذهن اکثر ما استفاده از آب به عنوان مهار کننده شعله ها است. استفاده از سیستم اطفاء حریق آبی یکی از روش‌های موثری است که اکثر مردم با آن آشنایی دارند. همان طور که می‌دانید حریق انواع مختلفی دارد و با توجه به ترکیبات و منشا آن باید سیستم خاموش کننده مناسبی انتخاب کنیم. برای مثال در حریق های کلاس A که ناشی از سوختن موادی مثل الیاف، کاغذ و پارچه هستند سیستم اطفاء حریق آبی به خوبی جواب می‌دهد. اما در صورتی که آتش سوزی براثر عواملی مثل اتصالی جریان الکتریکی به وجود آمده باشد سیستم اطفاء حریق آبی نه تنها کمکی نمی‌کند؛ بلکه می‌تواند باعث تشدید شعله‌ها و خرابی بیشتر نیز بشود.
در ادامه به برخی از مزایای استفاده از سیستم اطفاء حریق آبی اشاره می‌کنیم:
از انجایی که آب مورد استفاده به تصفیه احتیاج ندارد می‌توان نتیجه گرفت که این سیستم از منابع ارزان و در دسترس برای خاموش کردن آتش استفاده می‌کند. همان طور که می‌دانید نقطه جوش و تبخیر آب نسبت به بسیاری از مایعات بسیار بالا است. به همین دلیل با دریافت حرارت زیادی از محیط اطراف به عنوان یک خنک کننده قوی عمل می‌کند.
البته با وجود مزایای زیاد این سیستم معایب قابل توجهی هم دارد:
آب رسانای قوی برای جریان برق است و این خاصیت در برخی مواقع استفاده از سیستم اطفاء حریق آبی را نامناسب و خطرناک می‌کند. زیرا در این صورت این سیستم نه تنها خاصیت خاموش کنندگی ندارد بلکه موجب شعله ور شدن حریق می شود. از طرفی وزن زیاد آب نیز می‌تواند انتقال آن را مشکل رو به رو کند و حتی بر اثر فشار زیاد آب به برخی قسمت‌های ساختمان آسیب وارد شود.
در این مقاله با سیستم اطفاء حریق آبی و تمام ویژگی‌های آن آشنا شدیم. سیستم های اطفا حریق اتوماتیک آبی در بسیاری از حریق ها کارآمد هستند. قیمت این سیستم ها در مقایسه با دیگر سیستم هایی که برای خاموش کردن آتش سوزی در سازه ها از آنها استفاده می‌شود، بسیار پایین تر است. در حالی که طبق آماری که در انگلستان منتشر شده، ساختمان هایی که دارای این سیستم ها بودند، دچار کمترین خسارت مالی و جانی شده‌اند.
همچنین لازم به ذکر است که پوشش ضد حریق از جمله متریال‌هایی است که بر روی سطوح مختلف اجرا می‌شود و از انتقال گرمای ناشی از آتش سوزی به اسکلت اصلی ساختمان جلوگیری می‌کند. شرکت آرمان جاوید ماهان با سال‌ها تجربه در اجرای انواع پوشش‌های ضد حریق معدنی، رنگ و مصالح می تواند مشاور و مجری خوبی برای پروژه‌های شما باشد. در صورت تمایل به کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید با کارشناسان ما در ارتباط باشید.